czwartek, 21 listopada 2024 19:31
Reklama
Reklama

Tajemnice prabuckich wodociągów

Już po raz trzeci Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Prabuty-Riesenburg” zorganizowało spotkanie Dyskusyjnego Klubu Historycznego. Tym razem przybliżano tajemnice prabuckich wodociągów. Można było m.in. dowiedzieć się, jak przed wiekami mieszkańcy ówczesnego Riesenburga radzili sobie z brakiem wody pitnej lub też dlaczego miejski młynarz skarżył się na mieszkańców, którzy podkradali mu wodę.
Tajemnice prabuckich wodociągów

Dyskusyjny Klub Historyczny, działający pod patronatem Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Prabuty-Riesenburg”, to prawdziwa gratka dla miłośników historii. Na jego spotkaniach nie powinno zabraknąć nikogo, dla którego przeszłość jego małej ojczyzny warta jest poznania. Już po raz trzeci Bernard Reks i Włodzimierz Wiśniewski przenieśli słuchaczy w minioną przeszłość Prabut i najbliższej okolicy. Tym razem tematem spotkania były prabuckie, miejskie wodociągi.

Miasto miało ogromne problemy z wodą

Wbrew pozorom, chociaż Prabuty w swojej minionej przeszłości leżały nad jeziorami, miasto i jego mieszkańcy ciągle cierpieli na deficyt wody pitnej. Oczywiście, można ją było czerpać z najbliższego jeziora Liwieniec, ale nie było to wcale taką łatwą, a przede wszystkim lekką sprawą. Kilka wybitych w mieście studni nie wystarczało do zabezpieczenia wszystkich potrzeb rozrastającego się miasta. Warto pamiętać, że w mieście przed wiekami funkcjonowały przecież dwa browary, które potrzebowały dużych ilości wody. O ile, w średniowieczu wody jeszcze względnie wystarczało, to na początku XVIII wieku był to już problem. Niewiele osób zapewne wie, że pierwsze wodociągi w Prabutach zaczęto budować już w XVII wieku, ale zostały one zniszczone w czasie wojen szwedzkich. Nie były to jednak wodociągi jakie znamy obecnie. O tych wszystkich meandrach przeszłości opowiadał Bernard Reks.

Wybudowano drewniany wodociąg

-Prabuty znajdowały się na dość dużym wzniesieniu, w otoczeniu jezior, ale w mieście występował ciągły deficyt wody. Na przykład sam zamek miał wybite trzy studnie. Miejskie studnie były jednak bardzo płytkie, mające nie więcej niż 4 metry. Po wielkim pożarze miasta, pod koniec XVII wieku, zaczęto szukać wody źródlanej w takich miejscach, skąd mogła ona grawitacyjnie płynąć do miasta. Kolejną przyczyną stojącą za wybudowaniem miejskich wodociągów były pretensje prabuckiego młynarza. Skarżył się on bowiem magistratowi, że mieszkańcy podbierają mu wodę, więc nie może mielić zboża. Stacjonujące w mieście pruskie regimenty także potrzebowały dużych ilości wody, dlatego miasto otrzymało dotację od państwa na wybudowanie wodociągów. Źródła znaleziono w pobliżu dzisiejszego sanatorium, 2 kilometry od miasta. Tam wodę zbierano z kilku źródeł, spiętrzano ją, a następnie za pomocą wydrążonych w środku drewnianych bali tłoczono do grodu. Te dawne zbiorniki są zresztą widoczne do dziś. Budowa wodociągów miejskich czerpiących wodę z okolic dzisiejszego sanatorium rozpoczęła się 1725 roku, jednak trwała zaledwie 10 lat – opowiadał Bernard Reks.

Źródła znaleziono w okolicach dawnego sanatorium

Wbrew pozorom, wybudowanie wodociągów nie rozwiązało problemów. Woda docierała do miasta drewnianymi rurami, ustawionymi na powierzchni, na specjalnych rusztowaniach. W mieście rury początkowo zasypano ziemią, ale niestety często się zapychały i trzeba było ponownie je rozkopywać. Pozyskano więc ponownie wsparcie ze strony państwa pruskiego i wybudowano w granicach miasta podziemne tunele. W tunelach, na specjalnych półkach, układano drewniane rury i woda praktycznie bez przeszkód mogła płynąć do specjalnych zbiorników w mieście.

Włodzimierz Wiśniewski przybliżył słuchaczom natomiast sposoby wykonywania rur z drewnianych bali. Zaznaczył, że chociaż to było tylko drewno, woda po drodze nie wyciekała i bez przeszkód docierała do miasta. W samym mieście były jednak problemy z jej gromadzeniem.

-Miasto zostało zbudowane na gruncie, który przepuszczał wodę. Wybudowane zbiorniki przez pewien czas stały puste bowiem wlewana do nich woda szybko wsiąkała. Prabucianie postanowili więc uszczelnić dno zbiorników grubą warstwą gliny i cegłami, które zatrzymywały wodę w zbiornikach – poinformował Włodzimierz Wiśniewski.

Wraz z postępem, na początku XX wieku, Prabuty zyskały miejskie wodociągi. Wówczas było już jednak o wiele łatwiej dostarczać wodę do domostw, bowiem z pomocą przyszło wynalezienie elektryczności.

Chcą poznać losy pacjentów prabuckiego szpitala psychiatrycznego

Organizatorzy trzeciego spotkania klubu historycznego poprosili o zaproponowanie kolejnego tematu, który byłby przybliżony na najbliższym spotkaniu klubu. Helenę Możejko zainteresowała sprawa pacjentów prabuckiego szpitala psychiatrycznego.

-Do wybuchu wojny w 1939 roku, tu gdzie obecnie istnieje prabucki szpital, funkcjonował szpital psychiatryczny. Chciałabym, aby na kolejnym spotkaniu można byłoby opowiedzieć co się stało z pacjentami tej placówki. Wiem z dokumentów, co Niemcy w czasie wojny zrobili z pensjonariuszami m.in. szpitala w Kocborowie koło Starogardu Gdańskiego. Nigdzie jednak nie trafiłam na informacje, co się stało z pacjentami prabuckiego szpitala – powiedziała Helena Możejko.

Bernard Reks i Włodzimierz Wiśniewski obiecali, że zajmą się tym tematem, ale z rozwikłaniem tej zagadki mogą być spore trudności. Prabuccy historycy nie natrafili bowiem na żadne informacje w tej sprawie. Podkreślili jednak, iż znając decyzje władz hitlerowskich, pacjentów szpitala psychiatrycznego w Prabutach na pewno spotkał ten sam los co innych tego typu placówek czyli zostali przez hitlerowców zamordowani.


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu kwidzyn1.pl z siedzibą w Tczewie jest administratorem twoich danych osobowych dla celów związanych z korzystaniem z serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania.

Komentarze

taki sobie 22.12.2015 20:33
Kozborowo było polskie stąd takie, a nie inne rozprawienie się z pacjentami szpitala psychiatrycznego . Prabuty były niemieckie. Znając stosunek i politykę władz niemieckich od 1933 r. do osób chorych psychiatrycznie to w 1939 roku dawno już ich tam nie było. Przecież podobnie postąpiono w szpitalu psychiatrycznym Tapiau k/ Królewca gdzie w latach 30 zabito osoby chore psychicznie,a w 1939 r. szpital był pusty i wykorzystano go na uwięzienie uczniów Polskiego Gimnazjum z Kwidzyna.

Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu kwidzyn1.pl z siedzibą w Tczewie jest administratorem twoich danych osobowych dla celów związanych z korzystaniem z serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania.
płatnik 22.12.2015 03:29
Tajemnica prabuckich wodociągów jest to,że mamy wodę najdroższą bodaj w całej północnej Polsce.Chyba jest święcona dlatego taka droga.

Wysyłając komentarz akceptujesz regulamin serwisu kwidzyn1.pl z siedzibą w Tczewie jest administratorem twoich danych osobowych dla celów związanych z korzystaniem z serwisu. Zgodnie z art. 24 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o ochronie danych osobowych, podanie danych jest dobrowolne, Użytkownikowi przysługuje prawo dostępu do treści swoich danych i ich poprawiania.
Reklama
KOMENTARZE
Autor komentarza: LewicyStanowczeNieTreść komentarza: W komentarzach „koledzy specjalisci” się wypowiadają? Takie to kierowanie się dobrem dzieci, że może najlepiej zamknąć wszystkie te szkoły albo zostawić jedną i zatrudnić tyle ludzi żeby z tych subwencji wystarczyło albo zostało jeszcze żeby się może tym wyżej przypodobać. W takim chaosie łatwiej będzie dzieciom ideologię lewicowe wbijać do głów i inne bzdury.Źródło komentarza: AKTUALIZACJA: Zagrożenie likwidacją większości szkół w gminie Gardeja. Mieszkańcy jednoczą się w obronie placówek. Czy będzie referendum?Autor komentarza: TomaszTreść komentarza: Czasami to trzeba się w pierś uderzyć i powiedzieć czy chcemy by nasze dzieci się rozwijały i uczyły się w dobrej szkole czy chcemy by żyly w ciemno grodzieŹródło komentarza: AKTUALIZACJA: Zagrożenie likwidacją większości szkół w gminie Gardeja. Mieszkańcy jednoczą się w obronie placówek. Czy będzie referendum?Autor komentarza: RealistaTreść komentarza: Nie sześć a cztery szkoły te cztery są obciążenie dla budżetu a nauczyciele muszą tylko doją kasę dla siebieŹródło komentarza: AKTUALIZACJA: Zagrożenie likwidacją większości szkół w gminie Gardeja. Mieszkańcy jednoczą się w obronie placówek. Czy będzie referendum?Autor komentarza: RodzicTreść komentarza: I tak to jest politycy obiecują i obiecuja przed wyborami, a po wyborach hulajbdusza piekła nie ma i robimy co chcemy. Najlepiej od razu 6 szkół pozamykać, bo i po co edukacja dla ciemniaków.Źródło komentarza: AKTUALIZACJA: Zagrożenie likwidacją większości szkół w gminie Gardeja. Mieszkańcy jednoczą się w obronie placówek. Czy będzie referendum?Autor komentarza: RomekTreść komentarza: Nie planuje się likwidacji 2/3 szkół w gminie, bo zrodziłoby to zbyt duże problemy. Takie zmiany jeśli są potrzebne należy wprowadzać stoponiowo. A już na pewno nie planować sprzedaży bądź dzierżawy majątku mieszkańców na potrzeby firm prywatnych, takich jak ośrodek zdrowia. Gimnazja pokazały, że nauczanie w tak dużych molochach jest przeciwskuteczne. W gimnazjach, a teraz powstałyby w gminie takie molochy zwane zespołami szkół. A to, że zdarzają sie słabi nauczyciele jest normalne w takim systemie edukacji jaki mamy i może tak być i w dużej, jak i małej szkole.Źródło komentarza: AKTUALIZACJA: Zagrożenie likwidacją większości szkół w gminie Gardeja. Mieszkańcy jednoczą się w obronie placówek. Czy będzie referendum?
Reklama
Reklama
Reklama